Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2015

ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Την σύνδεση  ψυχολογίας και μουσικής φαντάζομαι την αντιλαμβανόμαστε όλοι. Αυτό που χρόνια τώρα πίστευα  είναι πως  ο ρόλος που παίζει η μουσική στην ψυχολογία των μικρών παιδιών είναι σπουδαίος .
Είμαι σίγουρος πως πολλοί γονείς δίνουν μεγάλη σημασία στο τι μουσικά ακούσματα θα περάσουν στα παιδιά τους και πολλές φορές αυτό ξεκινάει ακόμη και από την εποχή της εμβρυϊκής ζωής. Άλλωστε έρευνες εκατό και πλέον ετών έχουν αποδείξει πως ο ρόλος των ερεθισμάτων που δέχεται το έμβρυο, καλά προστατευμένο στην αγκαλιά της μήτρας, είναι τεράστιος. Θα ήταν όμως αστείο να συνεχίσω να μιλάω, χωρίς να έχω κάποιες ειδικές γνώσεις πάνω στο θέμα. Για αυτό και θα διαβάσετε παρακάτω ένα άρθρο της ψυχολόγου Λίζας Κάλφα, η οποία πολύ όμορφα και απλά, μέσα από την προσωπική της εμπειρία αλλά και την επιστημονική της γνώση, μας εξηγεί την επιρροή που έχει η μουσική στον άνθρωπο και κυρίως στα παιδιά.


''  Όλοι έχουμε νιώσει την συναισθηματική εφορία που προσφέρει η μουσική, καθώς μας χαλαρώνει και μας ταξιδεύει νοητά σε πράγματα και πρόσωπα αγαπημένα. Η δύναμη των ήχων είναι τεράστια, μπορούν να οδηγήσουν στον ενθουσιασμό, στην ανακούφιση, στη συγκίνηση και αυτό γιατί επιδρούν άμεσα στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ο οποίος επηρεάζει το νευρικό σύστημα, τους μυς και τους αδένες του σώματος, που ρυθμίζουν  την κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό.
   Το ενδιαφέρον μου για  την βαθύτερη αναζήτηση το τι είναι τελικά η μουσική για τον άνθρωπο και τι μπορεί να του προσφέρει, μεγάλωσε την ημέρα του τοκετού της μονάκριβης κόρης μου, μολονότι έπρεπε να δεχτώ το γεγονός, πως θα συναντήσω για πρώτη φορά το παιδί μου κάτω από τα φώτα ενός χειρουργείου, κάνοντας καισαρική. Ο αξέχαστος για μένα αναισθησιολόγος, φρόντισε να υπάρχει μουσική στο παγωμένο χειρουργείο και μάλιστα το είδος της μουσικής  που με εμπνέει προσωπικά περισσότερο. Φανερά έμπειρος καθώς έχει αποδειχτεί με έρευνες πως ασθενείς που ακούν μουσική πριν και κατά την διάρκεια εγχείρησης έχουν χαμηλότερα επίπεδα ορισμένων ορμονών στο αίμα τους. Ακούγοντας την μουσική ένιωσα πως το άγχος μου άρχισε να μειώνεται και η μόνη σκέψη που υπήρχε στο μυαλό μου ήταν η στιγμή που θα πάρω το μικρό αγγελούδι στην αγκαλιά μου.


  Η μουσικοθεραπεύτρια Λιάνα Πολυχρονιάδου στο βιβλίο της «Μουσική και Ψυχολογία» αναφέρει: « Η κατάλληλη μουσική οδηγεί τον άνθρωπο στο πρώτο στάδιο χαλάρωσης, στη μυϊκή υποτονία. Έτσι προκαλείται ένα αίσθημα ευφορίας, που ευνοεί μια καινούργια διαθεσιμότητα και μια μεγαλύτερη δεκτικότητα σε εξωτερικούς ερεθισμούς. Η μουσική σε αυτό ακριβώς το στάδιο παύει να είναι απλώς ένα στοιχείο χαλάρωσης και παίζει θεραπευτικό ρόλο».
   Συμπερασματικά λοιπόν  η επίδραση της μουσικής στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι ήχων, αλλά ασκεί ισχυρές επιδράσεις στον ψυχικό μας κόσμο. Δεν είναι τυχαίο που μεγάλοι Έλληνες, με πνεύμα δυνατό όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, έκαναν λόγο για την «Ηθοπλαστική δύναμη» της μουσικής, καθώς δημιουργεί στον άνθρωπο ισχυρά συναισθήματα ή τα εναλλάσσει έτσι, ώστε να μαλάσει τον σκληρό και τον ψυχρό, να παρακινεί τον αναίσθητο, να διεγείρει τον οκνηρό.
   Η μουσική χρησιμοποιείται ως όχημα για την ανακάλυψη της ταυτότητάς μας, για τη δημιουργία των σχέσεων μας, την καλύτερη επικοινωνία, την μεγαλύτερη ευκολία στη μάθηση και την συγκράτηση γνώσης.
   Βέβαια μέσα σε όλα αυτά, γεννιέται και ένα μεγάλο ερώτημα. Είναι όλα τα είδη μουσικής κατάλληλα για τη δημιουργικότητα, την προσωπική έκφραση και όλα τα παραπάνω στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου? Καταρχήν δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το δημιούργημα αντανακλά τον δημιουργό. Η μουσική είναι η αγωγή της ψυχής, η οποία ερμηνεύει τον κόσμο μας. Από εκεί και έπειτα  εμείς είμαστε αυτοί που θα επιλέξουμε, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας, τη μόρφωση, την ιδιοσυγκρασία, το κοινωνικό-πολιτιστικό και κληρονομικό περιβάλλον καθώς και την ψυχική διάθεση το μουσικό κομμάτι που καθρεπτίζει ενδεχομένως καλύτερα την  ψυχή μας.
   Η μουσική που ακούμε επηρεάζει τον τρόπο της ζωής μας, αλλά ισχύει και το αντίστροφο. Οπωσδήποτε ως ένα βαθμό. Δεν περιστρέφεται όλη η ζωή μας γύρω από τη μουσική. Αλλά σίγουρα επηρεάζει το χαρακτήρα μας, την εμφάνισή μας, την κουλτούρα μας. Η εξοικείωση συγκεκριμένα παίζει σημαντικό ρόλο στην επιρροή της προτίμησής μας σε ένα είδος μουσικής. Ο Hargreaves (1986), καθηγητής εκπαίδευσης σε Μουσικό σχολείο, μελέτησε την επίδραση της εξοικείωσης μας σε ένα τραγούδι. Η μελέτη έδειξε πως η προτίμηση σε ένα νέο ερέθισμα είναι αρχικά αρνητική. Καθώς όμως το ερέθισμα γίνεται πιο οικείο, η προτίμηση γίνεται σταδιακά και πιο θετική.
       Είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε πως όταν ένα άτομο έχει μουσική καλλιέργεια και γνώση, έχει μια κριτική προδιάθεση απέναντι σε κάθε νέα ακρόαση, αναπτύσσει αντιστάσεις και δεν αφήνεται εύκολα στη συγκινησιακή επίδραση της μουσικής, είναι πιο επιλεκτικός. Αντίθετα η επίδραση που ασκεί η μουσική στη ψυχολογία των ατόμων με αδύνατη μουσική μόρφωση, είναι πιο έντονη και άμεση. Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να πούμε, πόσο σημαντικό είναι να εμπλουτίζουμε στα παιδιά μας  το ενδιαφέρον τους για την ενασχόλησή τους με τη μουσική. Διότι η μουσική εκπαίδευση ενισχύει την αυτοεκτίμηση, την αυτοπειθαρχία, την συνεργασία, την επικοινωνία και την προσωπική έκφραση.
   Η μουσική λοιπόν είναι πολιτισμός! Ένας αποτελεσματικός τρόπος να μάθουμε να σκεφτόμαστε δημιουργικά καθώς όταν ακούμε μουσική ενεργοποιούνται οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την απόλαυση. Θα κλείσουμε με τα λόγια του Albert Einstein, ο οποίος δήλωσε ότι αν δεν γινόταν επιστήμονας, θα γινόταν σίγουρα μουσικός:  «Δε θα μπορούσα να φανταστώ την ζωή μου χωρίς να παίζω μουσική. Ζω τα όνειρά μου μέσα από την μουσική. Παρατηρώ την ζωή μου μέσα από την μουσική… Γνωρίζω ότι τη μεγαλύτερη απόλαυση στη ζωή μου, την έδωσε το βιολί μου».''
                                                                                                                               
                                                                                                                                     Κάλφα Λίζα

                                                                                                                     

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου