John Heartfield - Σαμποτάροντας την εξουσία

1.Salute (1932)

Ο John Heartfield (1891-1968)- ζωγράφος, σχεδιαστής και γραφίστας χρησιμοποίησε την τέχνη ως πολιτικό όπλο και έγινε γνωστός μέσα από τα αντί-ναζιστικά και αντί-φασιστικά φωτομοντάζ του.

Το 1918 προσχώρησε στο Κουμμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας και...

υπηρέτησε τους σκοπούς αυτούς σε όλη του τη ζωή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το έργο του ήταν αποτέλεσμα κομματικών οδηγιών.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1910 συμμετείχε στο κίνημα ντανταϊστών του Βερολίνου. Ο ντανταϊσμος ήταν ένα ανατρεπτικό, αναρχικό κίνημα που επέκρινε έντονα τη γερμανική αστική τάξη και το μιλιταριστικό κράτος. Την περίοδο αυτή, ο Heartfield άρχισε να αναπτύσσει την δεξιοτεχνία του στη τεχνική του φωτομοντάζ.

2.John Heartfield

Το 1933 οπού στη Γερμάνια ανέλαβαν την εξουσία οι ναζί , ο Heartfield αντέδρασε στην άνοδο αυτή με μια εντυπωσιακή σειρά από σατιρικά φωτομοντάζ, που δημοσιεύτηκαν στα εξώφυλλα περιοδικών όπως το Α-Ι-Ζ (Εργατική Εικονογραφημένη Εφημερίδα). Όπως ήταν φυσικό, αυτό δυσαρέστησε ιδιαίτερα τους ναζί και έτσι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γερμάνια για να ξεφύγει από τα τάγματα εφόδου.

Ο Heartfield έβρισκε ελκυστική την τεχνική του φωτομοντάζ επειδή του πρόσφερε τη δυνατότητα να συνδυάζει την αίσθηση του ρεαλισμού της φωτογραφίας με τις αναλυτικές και συνθετικές ικανότητες του πολιτικού σχολιαστή. Η απλή αντιπαράθεση δυο φωτογραφιών δημιουργεί το φαινόμενο της ''τρίτης σημασίας''. Με λίγα λόγια δανειζόταν εικόνες από τα μέσα επικοινωνίας και την ιστορία της τέχνης και σκηνοθετούσε φωτογραφίες.

Για τον Heartfield η τέχνη του δεν ήταν απλά μια ευκαιρία για μορφολογικές καινοτομίες, αλλά ένα πεδίο πολιτικής κινητοποίησης. Εργαζόταν σκληρά για να δημιουργήσει εικόνες που ήταν επίκαιρες και στρατευμένες. Παρά την παλαιότητα και την ιστορική τους θεματολογία, πολλές δουλειές του εξακολουθούν να είναι επίκαιρες λόγο το ότι οι αδικίες που έθιγαν δεν έχουν ακόμη εξομαλυνθεί.

3.Hurrah, die Butter ist Alle (1935)

Εικόνα 1: Σε αυτό το μοντάζ χρησιμοποιεί μια φωτογραφία του Χίτλερ που κάνει μια από τις χαρακτηριστικές του χειρονομίες, προσθέτοντας μια φράση από ομιλία του ''εκατομμύρια με στηρίζουν''. Τοποθετώντας την ογκώδη μορφή ενός κεφαλαιοκράτη, ο Heartfield έδωσε ένα νέο νόημα, αυτό της δωροδοκίας.

Εικόνα 3: Στο μοντάζ αυτό μας δείχνει μια γερμανική οικογένεια να τρώει μεταλλικά αντικείμενα. Κάτω από τον τίτλο-Ζήτω το βούτυρο έχει τελειώσει!- είναι γραμμένη μια φράση του Hermann Göring που είπε σε μια ομιλία του στο Αμβούργο την εποχή που οι Γερμανοί υπέφεραν από την πεινά: Τα μεταλλεύματα έχουν κάνει το Ράιχ μια ισχυρή αυτοκρατορία. Το βούτυρο και λαρδί κάνει τους ανθρώπους άπλα χοντρούς.

Πηγές: Η τέχνη στην εποχή των μέσων μαζικής επικοινωνίας, του John A. Walker & wikipedia.org