Είτε συλλέγεις σπιρτόκουτα από μπαράκια των '70s είτε patches για τζιν μπουφάν από early thrash μπάντες του NWOBHM, είτε στυλό που αν τα γυρίσεις ανάποδα "γδύνουν" την κοπέλα που φιγουράρει πάνω τους σε κάθε περίπτωση μπαίνεις στην ίδια κατηγορία με όλους εκείνους τους μανιακούς, που ζουν και αναπνέουν για την στιγμή που θα κρατήσουν το αγαπημένο τους αντικείμενο στην αγκαλιά τους.
Βέβαια εκ των πραγμάτων, η συλλογή βινυλίων είναι μια διαδικασία που απαιτεί μια συγκεκριμένη νοοτροπία από τον ενδιαφερόμενο αλλά και την ανάλογη τσέπη. Και για να εξηγηθώ, γράφοντας για συλλέκτες βινυλίων δεν εννοώ εσένα και εμένα που απλώς μας αρέσει να αγοράζουμε την μουσική που αγαπάμε και να την αποθηκεύουμε σε ράφια για μελλοντικό στοχασμό και περισυλλογή πάντα με τον απαιτούμενο σεβασμό στο μέσο που μας την προφέρει (στην προκειμένη, το βινύλιο).
Μιλάω για εκείνους που εμμονικά, σχεδόν ψυχαναγκαστικά αγοράζουν δίσκους, σηκώνουν ολόκληρες δισκογραφίες ανεξαρτήτου ποιότητας (έχεις εσύ στο μυαλό σου δισκογραφία μπάντας που να αξίζει από την αρχή μέχρι το τέλος;;), φτιάχνουν στο μυαλό τους συγκεκριμένα concept αγοράς (μη μου πεις ότι ποτέ δεν έχεις μπει στο βλακώδη πειρασμό να αγοράσεις ό,τι έχει στο εξώφυλλο π χ. έντομα ή πλανήτες στο διάστημα, ή το λεγόμενο concept "χωρίς καθόλου τίτλους στο εξώφυλλο";;), κυνηγάνε τις πρώτες εκδόσεις σαν χαμένο θησαυρό, ο μετρητής του καταναλωτισμού τους βαράει κόκκινο όταν βλέπουν ειδικά boxsets με ένα σωρό άχρηστα καλούδια (που σε καμία περίπτωση δε βελτιώνουν την απόλαυση της ακρόασης) και πολύ εύκολα μπορούν να δώσουν ένα σκασμό λεφτά για ένα και μόνο δίσκο. Για αυτούς τους περίεργους μιλάω.
Σίγουρα είσαι και εσύ ένοχος για κάποια από τα παραπάνω "παραπτώματα", αλλά αν μουτζούρωσες όλα τα κουτάκια τότε συγχαρητήρια, είσαι και εσύ ένας από εκείνους: τους λεγόμενους βινυλιο-λάγνους, που βρίσκονται σε κάθε άκρη τούτου του κόσμου και χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένους άγραφους κανόνες συμπεριφοράς ενώ όλοι τους έχουν τις δικές τους ιδιοτροπίες και ευαισθησίες σε διάφορα θέματα.
Όχι δεν πρόκειται να κάτσω να ψυχογραφήσω τον τύπο του κάθε τρελάρα εκεί έξω (ίσως κάποια άλλη φορά!) αλλά είναι γεγονός ότι όλες αυτές οι προσωπικότητες που συλλέγουν βινύλια μανιωδώς, έχουν ο καθένας τους το δικό του μουσικό θεό, κοσμοθεωρία και προτιμήσεις αλλά κανείς από δαύτους δεν θα πει όχι σε εκείνα τα σπάνια διαμάντια που περιμένουν στα σκονισμένα ράφια τον επόμενο ιδιοκτήτη τους κουβαλώντας πάνω τους το καθένα τη δική του αλλόκοτη ιστορία μέσα στα χρόνια.
Ξεχασμένοι δίσκοι που δυσκολεύουν την ζωή των απανταχού συλλεκτών ανά τον κόσμο, ειδικές εκδόσεις και δίσκοι που όταν κυκλοφόρησαν στοίχιζαν όσο οι υπόλοιποι, αλλά με την πάροδο των χρόνων και την κατάλληλη ιστοριούλα να τους συνοδεύει, πήραν μεγάλη αξία. Δεκάδες οι περιπτώσεις που γράφονται και σβήνονται σε λίστες του εκάστοτε μανιακού, αντικείμενα που απαρτίζουν τα ιερά δισκοπότηρα του καθενός. Και επειδή μιλάμε για προτιμήσεις και γούστα είναι κατανοητό ότι ο θησαυρός του ενός, είναι κάρβουνα για τον άλλο και τούμπαλιν... Και αυτή είναι η μαγεία της μουσικής. Που με την ποικιλομορφία της άλλοτε αναφέρεται σε πολλούς και άλλοτε σε πολύ λίγους.
Οι εν λόγω συλλέκτες περιπλανιούνται σε παζάρια βινυλίου, σε ταξίδια στοχευμένα για αυτό το σκοπό, ακόμα και σαν πλανόδιοι μικροπωλητές χτυπάνε την πόρτα ανυποψίαστων κατοίκων με σκοπό να βρουν και να αγοράσουν δίσκους καταχωνιασμένους, σκονισμένους σε πατάρια και αποθήκες.
Πολλές φορές το ταξίδι για την ανεύρεση του θησαυρού είναι καλύτερο και από το απόκτημα το ίδιο και αυτό το ξέρουν πολύ καλά όλοι εκείνοι οι μανιακοί που είναι ικανοί να δώσουν μια μικρή περιουσία για να αποκτήσουν το ιερό τους δισκοπότηρο που τόσα χρόνια έψαχναν.
Βέβαια κάθε δίσκος αξίζει όσο θέλει ο αγοραστής να αξίζει και στις μοναδικές περιπτώσεις δίσκων που τα εναπομείναντα αντίτυπα μετρώνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, ο μεγαλύτερος πλειοδότης αφού πρώτα κερδίσει τον ανταγωνισμό που θα είναι μεγάλος, είναι και αυτός που θα τον πάρει σπίτι μαζί του.
Παρακάτω παραθέτω λίγα παραδείγματα από τους πιο μοσχοπουλημένους δίσκους της σύγχρονης και μικρής μουσικής μας ιστορίας. Η εκάστοτε τιμή επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες και προφανώς δεν αναφέρεται στην πραγματική αξία του κάθε δίσκου που πάνω κάτω σχεδόν όλοι από δαύτους όταν κυκλοφόρησαν στοίχιζαν κανονικά την τιμή τους.
The Beatles - Yesterday And Today (Capitol, 1966)
Ο John Lennon επέμενε να παραμείνει αυτό το εξώφυλλο με τα πλαστικά μέλη μωρών, σκορπισμένα κομμάτια κρέατος και τους Beatles με λευκές ποδιές χασάπη!
Το 1966 όσοι πρόλαβαν και το είδαν την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του, σοκαρίστηκαν με αποτέλεσμα η Capitol να αποσύρει όλες τις κόπιες από την αγορά και να αντικαταστήσει το εξώφυλλο. Όσα αντίτυπα έμειναν πήραν και την ανάλογη αξία.
Δίσκος που αν ξέρεις που να ψάξεις τον βρίσκεις σχετικά εύκολα. Με ένα εύρος τιμής που αρχίζει από 400 ευρώ (σε άσχημη κατάσταση) και μπορεί να φτάσει έως και 4-5 χιλιάδες ευρώ αναλόγως και την κατάσταση που βρίσκεται και το ενδιαφέρον του αγοραστή! Παρόλα αυτά ένα μονοφωνικό σφραγισμένο (!!) αντίτυπο έπιασε 38.800$ το 1996 σε δημοπρασία!!
Sex Pistols - God Save The Queen 7" (A&MRecords,1977)
Κατευθείαν με το που υπέγραψαν οι άτακτοι Sex Pistols στην A&M records δεν πρόλαβαν να στεριώσουν εκεί, παρά μόνο λίγες μέρες, μέσα στις οποίες έβγαλαν το εν λόγω single που ποτέ όμως δεν κυκλοφόρησε στην αγορά λόγω λογοκρισίας!
Αργότερα δόθηκε σε μεγαλοστελέχη σαν δώρο με το κλείσιμο της Α&Μ.
Πλέον τούτο το single χτυπάει τιμές ανάμεσα σε 20-25 χιλιάδες δολάρια το καθένα!
Το 1966 όσοι πρόλαβαν και το είδαν την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του, σοκαρίστηκαν με αποτέλεσμα η Capitol να αποσύρει όλες τις κόπιες από την αγορά και να αντικαταστήσει το εξώφυλλο. Όσα αντίτυπα έμειναν πήραν και την ανάλογη αξία.
Δίσκος που αν ξέρεις που να ψάξεις τον βρίσκεις σχετικά εύκολα. Με ένα εύρος τιμής που αρχίζει από 400 ευρώ (σε άσχημη κατάσταση) και μπορεί να φτάσει έως και 4-5 χιλιάδες ευρώ αναλόγως και την κατάσταση που βρίσκεται και το ενδιαφέρον του αγοραστή! Παρόλα αυτά ένα μονοφωνικό σφραγισμένο (!!) αντίτυπο έπιασε 38.800$ το 1996 σε δημοπρασία!!
Sex Pistols - God Save The Queen 7" (A&MRecords,1977)
Αργότερα δόθηκε σε μεγαλοστελέχη σαν δώρο με το κλείσιμο της Α&Μ.
Πλέον τούτο το single χτυπάει τιμές ανάμεσα σε 20-25 χιλιάδες δολάρια το καθένα!
Bob Dylan - The Freewheelin (CBS, 1963)
Στην τελική έκδοση του δίσκου ο Dylan αποφάσισε να μην συμπεριλάβει 4 κομμάτια, αλλά παρόλα αυτά κάποια πολύ λίγα αντίτυπα πρόλαβαν και κυκλοφόρησαν κατά λάθος με αποτέλεσμα να γίνουν κατευθείαν συλλεκτικά.
Τα αντίτυπα που κυκλοφορούν τώρα είναι 2-3 και πιάνουν τιμή κοντά στις 40 χιλιάδες δολάρια. Αν το αντίτυπό σου έχει εκείνα τα 4 έξτρα κομμάτια, τότε έχεις ένα θησαυρό στα χέρια σου και δεν το ξέρεις!
John Lennon/Yoko Ono - Double Fantasy (Geffen, 1980)
Στην τελική έκδοση του δίσκου ο Dylan αποφάσισε να μην συμπεριλάβει 4 κομμάτια, αλλά παρόλα αυτά κάποια πολύ λίγα αντίτυπα πρόλαβαν και κυκλοφόρησαν κατά λάθος με αποτέλεσμα να γίνουν κατευθείαν συλλεκτικά.
Τα αντίτυπα που κυκλοφορούν τώρα είναι 2-3 και πιάνουν τιμή κοντά στις 40 χιλιάδες δολάρια. Αν το αντίτυπό σου έχει εκείνα τα 4 έξτρα κομμάτια, τότε έχεις ένα θησαυρό στα χέρια σου και δεν το ξέρεις!
John Lennon/Yoko Ono - Double Fantasy (Geffen, 1980)
Μη νομίζεις ότι έπιασες την καλή επειδή κάπου έχεις τούτο το δίσκο στα ράφια σου! Το μόνο αντίτυπο που κοστίζει μια περιουσία είναι αυτό που είναι υπογεγραμμένο από τον John Lennon προς τον δολοφόνο του M. Chapman λίγο πριν την δολοφονία του πρώτου. Η γνωστή ιστορία δολοφονίας του J. Lennon. O δίσκος βγήκε σε δημοπρασία μια φορά πιάνοντας 150 χιλιάδες δολάρια και ξαναβγήκε πρόσφατα που χτύπησε την εξωφρενική τιμή των χοντρικά 600 χιλιάδων δολαρίων. Αντικείμενο που πλέον δεν καταλογίζεται στους απλούς δίσκους βινυλίου, αλλά σαν κάποιο έργο τέχνης που η αξία μεταπώλησης του αυξάνεται με την πάροδο των χρόνων.
Elvis Presley - Stay Away Joe (RCA, 1968)
Promo μιας πλευράς για την ταινία Stay Away Joe, που για κάποιο λόγο δεν αναπαράχθηκε σχεδόν καθόλου από τους ραδιοσταθμούς της εποχής. Κανονικό Promo και όχι test pressing ή acetate που τα ίχνη του αγνοούνται. Αποτελεί τον πιο σπάνιο δίσκο για την δισκογραφία του E. Presley και η αξία του εκτιμάται γύρω στα 25 χιλιάδες δολάρια.
Ακόμα και η Ελλάδα έχει κρυμμένους θησαυρούς και μάλιστα πολλούς, με διάφορα παραδείγματα δίσκων που έχουν εξαφανιστεί στη λήθη των χρόνων, που πολύ πιθανό να βρίσκονται σε σκονισμένα πατάρια, καταχωνιασμένοι σε χαρτόκουτα με τον ιδιοκτήτη τους σε πλήρη άγνοια των θησαυρών που κατέχει. Παρακάτω είναι 5 περιπτώσεις που ξεπερνούν το όριο των χιλίων ευρώ σε αξία και πονοκεφαλιάζουν εγχώριους συλλέκτες κάθε βράδυ.
Πάνος Σαββόπουλος - Το Επεισόδιο (Polydor, 1971)
Και το "Δωμάτιο" του'69 είναι εξίσου σπάνιο, αλλά όχι τόσο ολοκληρωμένο σαν έργο.
Το "Επεισόδιο" έχει επανακυκλοφορήσει σε περιορισμένα αντίτυπα από την Anazitisi Records, αλλά και σε CD.
Στο eBay μπορεί να πιάσει τα 2 χιλιάδες δολάρια σχετικά άνετα.
Εν Πλω - Εν Πλω (Penguin, 1989)
Οι "Εν Πλω" φτιάχτηκαν το 1985 από τους Ντίνο Σαδίκη και Δήμο Ζαμάνο και έπαιζαν το δικό τους post punk της εποχής με ελληνικό στίχο. Το '89 κυκλοφόρησαν το δίσκο τους σε 1001 αντίτυπα που εξαφανίστηκαν γρήγορα από τους υποψιασμένους ακροατές. Τώρα πλέον πιάνει μια χιλιάρα ευρώ σχετικά εύκολα παρόλο που έχει επανεκδοθεί σε μία πολύ όμορφη έκδοση από την Alltogethernow.
Μίμης Πλέσσας - Greece Goes Modern (Pan-Vox, 1967)
Δίσκος που δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τότε μπάντας Orbiters, περιέχει παραδοσιακά κομμάτια ξαναδουλεμένα και διασκευασμένα για διαφημιστικούς σκοπούς για τη Μπύρα FIX.
Δίσκος που έπειτα από το 1967 δεν ξανατυπώθηκε και έμεινε περιορισμένος να πονοκεφαλιάζει τους συλλέκτες μέχρι που επανεκδόθηκε από την B-otherside Records.
Γιάννης Σπανός - Το Συμπόσιο (Minos, 1972)
Soundtrack για την ομώνυμη ξεχασμένη ταινία του Δ. Κολλάτου. Easy Listening από το Σπανό, μουσικές ξεχασμένες μιας άλλης εποχής. Cult ιερό δισκοπότηρο για τους υποψιασμένους συλλέκτες. Παρόλα αυτά με λίγη υπομονή και επιμονή μπορεί να βρεθεί.
Beatles - Rubber Soul (Parlophone, 1965)
Οι "Εν Πλω" φτιάχτηκαν το 1985 από τους Ντίνο Σαδίκη και Δήμο Ζαμάνο και έπαιζαν το δικό τους post punk της εποχής με ελληνικό στίχο. Το '89 κυκλοφόρησαν το δίσκο τους σε 1001 αντίτυπα που εξαφανίστηκαν γρήγορα από τους υποψιασμένους ακροατές. Τώρα πλέον πιάνει μια χιλιάρα ευρώ σχετικά εύκολα παρόλο που έχει επανεκδοθεί σε μία πολύ όμορφη έκδοση από την Alltogethernow.
Μίμης Πλέσσας - Greece Goes Modern (Pan-Vox, 1967)
Δίσκος που έπειτα από το 1967 δεν ξανατυπώθηκε και έμεινε περιορισμένος να πονοκεφαλιάζει τους συλλέκτες μέχρι που επανεκδόθηκε από την B-otherside Records.
Γιάννης Σπανός - Το Συμπόσιο (Minos, 1972)
Soundtrack για την ομώνυμη ξεχασμένη ταινία του Δ. Κολλάτου. Easy Listening από το Σπανό, μουσικές ξεχασμένες μιας άλλης εποχής. Cult ιερό δισκοπότηρο για τους υποψιασμένους συλλέκτες. Παρόλα αυτά με λίγη υπομονή και επιμονή μπορεί να βρεθεί.
Beatles - Rubber Soul (Parlophone, 1965)
Ακόμα και στην Ελληνική αγορά τα σκαθάρια έχουν την τιμητική τους. Για άγνωστους μέχρι σήμερα λόγους, στην ελληνική του έκδοση του Rubber Soul (μόλις 300 κόπιες) το εξώφυλλο διαφοροποιείται από την "κανονική" έκδοση και απεικονίζει τα μέλη του συγκροτήματος να κρατούν από ένα ποτήρι σαμπάνια. Έκδοση που το μαζεύει το τριχίλιαρό του (δολάρια) σχετικά άνετα στις διεθνείς αγορές που όλοι οι Beatles-τρελάρες θέλουν να έχουν τα πάντα.
Οι παραπάνω δίσκοι αποτελούν κάποια πολύ ακριβά και μοναδικά παραδείγματα. Πολυπόθητοι από όλους τους μεγάλους "παίχτες" αφού πολύ σπάνια αλλάζουν χέρια. Βέβαια τη σήμερον ημέρα το μικρό 'τιράζ' στο οποίο κυκλοφορούν σχεδόν όλοι οι δίσκοι έρχεται με τη σειρά του και κάνει κάθε δίσκο μοναδικό, περιορισμένο και αριθμημένο για κάθε μελλοντικό κάτοχο του.
Ένας μέσος αριθμός αντιτύπων σε μια καινούρια κυκλοφορία είναι τα 300-500 αντίτυπα παγκοσμίως, αριθμός που σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση των τελευταίων χρόνων κάνουν σχεδόν κάθε νέα κυκλοφορία απευθείας συλλεκτική. Με αποτέλεσμα δίσκοι που κυκλοφόρησαν μόλις πέρυσι να πιάνουν τιμές στο eBay τετραπλάσιες της αρχικής τους αξίας δημιουργώντας έτσι πονοκέφαλο στους αγοραστές. Παραθυράκι εκμετάλλευσης για κάποιους που βγάζουν με αυτό τον τρόπο ένα κουβά λεφτά, το φαινόμενο των τελευταίων δύο χρόνων γνωστό ως Record Flipping.
Στην ουσία το Flipping γίνεται από ιδιώτες που αγοράζουν τις πολύ περιορισμένες εκδόσεις κάθε δίσκου και τις μεταπωλούν σε τρελές τιμές στα γνωστά site δημοπρασιών. Η όλη ιστορία έχει γίνει κανονική βιομηχανία με τις γνωστές επικρίσεις και γκρίνιες από τους αντίθετους ρομαντικούς.
Το αξιοσημείωτο της όλης υπόθεσης είναι ότι ακόμα και για όλους αυτούς τους δίσκους υπάρχουν αγοραστές που διατίθενται να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη και να χρυσοπληρώσουν ένα μοναδικό δίσκο, ενισχύοντας έτσι την φετιχιστική σχέση που έχουν με το αντικείμενο του πόθου τους.
Μυστήρια Πράγματα...
Οι παραπάνω δίσκοι αποτελούν κάποια πολύ ακριβά και μοναδικά παραδείγματα. Πολυπόθητοι από όλους τους μεγάλους "παίχτες" αφού πολύ σπάνια αλλάζουν χέρια. Βέβαια τη σήμερον ημέρα το μικρό 'τιράζ' στο οποίο κυκλοφορούν σχεδόν όλοι οι δίσκοι έρχεται με τη σειρά του και κάνει κάθε δίσκο μοναδικό, περιορισμένο και αριθμημένο για κάθε μελλοντικό κάτοχο του.
Ένας μέσος αριθμός αντιτύπων σε μια καινούρια κυκλοφορία είναι τα 300-500 αντίτυπα παγκοσμίως, αριθμός που σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση των τελευταίων χρόνων κάνουν σχεδόν κάθε νέα κυκλοφορία απευθείας συλλεκτική. Με αποτέλεσμα δίσκοι που κυκλοφόρησαν μόλις πέρυσι να πιάνουν τιμές στο eBay τετραπλάσιες της αρχικής τους αξίας δημιουργώντας έτσι πονοκέφαλο στους αγοραστές. Παραθυράκι εκμετάλλευσης για κάποιους που βγάζουν με αυτό τον τρόπο ένα κουβά λεφτά, το φαινόμενο των τελευταίων δύο χρόνων γνωστό ως Record Flipping.
Στην ουσία το Flipping γίνεται από ιδιώτες που αγοράζουν τις πολύ περιορισμένες εκδόσεις κάθε δίσκου και τις μεταπωλούν σε τρελές τιμές στα γνωστά site δημοπρασιών. Η όλη ιστορία έχει γίνει κανονική βιομηχανία με τις γνωστές επικρίσεις και γκρίνιες από τους αντίθετους ρομαντικούς.
Το αξιοσημείωτο της όλης υπόθεσης είναι ότι ακόμα και για όλους αυτούς τους δίσκους υπάρχουν αγοραστές που διατίθενται να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη και να χρυσοπληρώσουν ένα μοναδικό δίσκο, ενισχύοντας έτσι την φετιχιστική σχέση που έχουν με το αντικείμενο του πόθου τους.
Μυστήρια Πράγματα...
Γιώργος Παπαδόπουλος
Πηγή: www.mic.gr /
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου