The Forge of Vulcan, 1630. Το Σιδηρουργείο του Ηφαίστου. 223Χ290 cm, Oil on canvas, Μουσείο Prado. Ενόσω ο Βελάσκεθ βρισκόταν στη Ρώμη επηρεάστηκε από τη μνημειακή αγαλματοποιία και ιδιαίτερα από τον Γκουίντο Ρένι. Το θέμα αιφνιδιάζει και πρωτοπορεί, όλη η μουντάδα του ευτελούς σιδεράδικου φωτίζεται από την κεφαλή του νεαρού θεού (Απόλλωνα) με ένα τρόπο που μόνο ο Βελάσκεθ γνώριζε. Η κανάτα πάνω στο τζάκι αλλά και η αστραφτερή πανοπλία (σύγχρονο μοντέλο της εποχής του ζωγράφου) είναι δείγμα της εμμονής του στις νεκρές φύσεις. Η πανοπλία είναι η τρίτη πηγή φωτός (μετά το φωτοστέφανο και το φλεγόμενο καμίνι). Σχολαστικός όπως πάντα, εδώ επιδεικνύει ιδιαίτερη στυλιστική επιμονή στη ρωπογραφία (: απεικόνιση αντικειμένων μικρών κι ανάξιων). Η ράχη του Ηφαίστου είναι ό,τι πιο κλασσικό αντιπροσωπεύει ο πίνακας, ένας αρχαίος ήρωας, δεν παραλείπει όμως να βάλει την αριστοτεχνική του πινελιά : μια σύγχρονη φαβορίτα!
Christ on the Cross, 1632, Ο Χριστός στο Σταυρό, 248 X 169 cm, Oil on canvas, Μουσείο Prado. Από τις πιο τολμηρές και εντυπωσιακές προσπάθειες της Σταύρωσης. Το κορμί "απολλώνειο", αναδεικνύεται από μια φεγγοβόλα σάρκα στο κατασκότεινο φόντο, ευρήματα απότοκα της διαβίωσής του στην Ιταλία. Το κέντρο του δράματος εστιάζεται στο γερμένο κεφάλι, τα ξέπλεκα μαλλιά που κρέμονται άψυχα, απίστευτη δεξιοτεχνία στις λεπτομέρειες του στεφανιού και των ρανίδων αίματος. Ξενίζει η επιλογή της επιγραφής σε τρεις γλώσσες (Εβραϊκά, Ελληνικά, Λατινικά), απομακρυνόμενος από το γνωστό ΙΝΒΙ. Τα πέλματα καρφωμένα χωριστά στην πλατιά βάση. Ο δάσκαλός του, Φρανσίσκο Πατσέκο, κατείχε τη θέση του Λογοκριτή Πινάκων της Ισπανικής Ιεράς Εξετάσεως, η οποία είχε θέσει ρητούς κανόνες όπως τον αριθμό των καρφιών που όφειλαν να απεικονίζονται..!
Venus at her Μirror, 1651, Η Αφροδίτη στον Καθρέφτη της, 122Χ177 cm, Oil on canvas. National Gallery London. Το μοναδικό γυναικείο γυμνό του καλλιτέχνη, που σώζεται σήμερα στην Αγγλία (βρισκόταν στη συλλογή του Ρόκμπι Χολ στο Γιορκσάιρ) , καθώς ήταν απορριπτέο από την Ιερά Εξέταση. Η αξιοπερίεργη κορδέλα δεν αποτελεί το κρεμαστάρι του καθρέφτη, αλλά συμβολίζει τους δεσμούς μεταξύ του Ερωτιδέα και της σαγηνευτικής θεάς. Ο καλλιτέχνης πικάρει το θεατή, παίζει με την ηδονοβλεπτική του διάθεση να ψάξει να δει το πρόσωπο της ομορφότερης των θεαινών, αφήνει τη μορφή της αχνή και δυσανάγνωστη στου καθρέφτη το ανταύγισμα. Η αμέσως προηγούμενη εκδοχή του θέματος ήταν του αξεπέραστου Τιτσιάνο στα 1655 "Η Αφροδίτη στον καθρέφτη", έργο που κι αυτό βρίσκεται στο ίδιο μουσείο του Λονδίνου
Aesop, Αίσωπος, 1639, Μουσείο Prado. Όπως και ο ομότεχνος Ριμπέρα, ο Βελάσκεθ επιλέγει την αντιηρωική ερμηνεία του μέγιστου παραμυθά. Η ίδια άλλωστε υιοθετήθηκε αργότερα κι από τους Ιταλούς καλλιτέχνες όπως ο Λουκα Τζορντάνο, εντούτοις η απόδοση του Βελάσκεθ είναι μοναδική και παντελώς απρόοπτα μπήκε στην παγκόσμια θεματολογία, μ' όλη τη χαριτωμένη διάθεση του ζωγράφου. Ο μυθογράφος που δίδαξε γενεές γενεών με τις εύστοχες παρομοιώσεις και μεταφορές του, ήταν σίγουρα ένας ευεργέτης της ανθρωπότητας. Από το Αμόριο της Φρυγίας ξεκίνησε ως δούλος κι έφτασε σε ένα απίστευτο ζενίθ που δεν έμαθε ο ίδιος ποτέ, χιλιετίες μετά τη δράση του. Όπως καταγράφηκε στο "Βίο του Αισώπου" επρόκειτο για ένα λάθος της φύσης : Κακοφτιαγμένος, άσχημος, κοιλαράς, κεφάλας, πλακουτσομύτης, με λόρδωση. Ξεδοντιάρης, με χρόνια αφωνία να μην μπορεί να αρθρώσει λέξη ο Βελάσκεθ τον ξανακάνει πρωταγωνιστή των σκέψεων μας.
The Surrender of Breda - Η Παράδοση της Μπρέντα 1635, Μουσείο Prado. Ο Φίλιππος δέκα χρόνια πριν είχε καταγάγει την περήφανη νίκη του, κι ο ζωγράφος μας ανέλαβε την απεικόνιση για το παλάτι Μπουέν Ρετίρο. Οι Ολλανδοί στρατιώτες έχουν χαμηλωμένα μάτια λόγω της ήττας, κι οι φωτιές ακόμη καίνε στο φόντο αριστερά. Στο δεξί φόντο η ψευδαίσθηση των υψωμένων λογχών δίνουν έμφαση στο βάθος, και ιδιαίτερα οι ελάχιστες πλαγιασμένες τονίζουν τη συνολική σχεδόν πειθαρχία του στρατεύματος. Το πρόσωπο του Μαρκησίου Σπινόλα που θα παραλάβει το κλειδί είναι σχολαστικά σχεδιασμένο και καθόλου υπεροπτικά μια τέτοια μεγαλειώδη για κείνον στιγμή, καθώς πίσω του οι νικημένοι απομακρύνονται. Η ομορφότερη στιγμή του πίνακα είναι ίσως τα ισάξια βλέματα άκρα δεξιά και άκρα αριστερά ενός θριαμβευτή κι ενός ταπεινωμένου στρατιώτη, που ευθέως μιλούν με το θεατή, διαγράφοντας το εφήμερο των αποτυχιών-επιτυχιών, τονίζοντας πως η ζωή συνεχίζεται για όλους, νικητές και ηττημένους, θέσεις πολύ εύκολα εναλλασσόμενες.
Coronation of the Virgin, Η Στέψη της Παρθένου, 1643 περίπου, Μουσείο Prado. Η Σύνοδος του Τριδέντου ήταν ένα σοβαρότατο σημείο καμπής της ευρωπαϊκής ζωγραφικής και ειδικά των ιερών εικονογραφήσεων. Το 1/3 σχεδόν των μελών της επιτροπής ήταν Ισπανοί και αξίωναν τη νέα θέση της Παρθένου, την πρωταγωνιστική αναβίωση του ρόλου της στα ζωγραφικά θέματα. Ο Βελάσκεθ δεν μπορούσε παρά να ακολουθήσει: Καθώς η βασίλισσα της Ισπανίας του παρήγγειλε για τις ώρες της προσευχής της, όταν ξεκόμπιαζε το ροζάριο προσηλωμένη στα "Χαίρε Μαρία", ο ζωγράφος της ετοίμασε τον πίνακα σε μια σειρά βιολετί και γαλάζιων αποχρώσεων ηρεμίας και περισυλλογής.
Αυτήν την περίοδο στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου λειτουργεί η έκθεση Βελάθκεθ και θα λειτουργεί μέχρι τις 21 Ιανουαρίου (The Guardian)
Πηγή : Wikipedia/Xartografos.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου